مقدمه

شنا یکی از فعالیت‌های ورزشی و تفریحی پرطرفدار است که به بهبود سلامت جسمانی و روانی کمک می‌کند. این ورزش، به‌ویژه در فصول گرم سال، به دلیل خنک‌کننده بودن و تقویت عضلات، مورد استقبال قرار می‌گیرد. با این حال، یکی از نگرانی‌های شناگران، خوردن ناخواسته آب استخر و عوارض احتمالی آن است. آب استخر ممکن است حاوی مواد شیمیایی مانند کلر یا میکروب‌های بیماری‌زا باشد که می‌توانند سلامت افراد را به خطر بیندازند. در این مقاله با استناد به منابع علمی معتبر، به بررسی جامع عوارض خوردن آب استخر و ارائه 10 راهکار عملی برای پیشگیری و مدیریت این مشکل می‌پردازیم.

عوارض خوردن آب استخر

خوردن آب استخر می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود مواد شیمیایی، میکروب‌ها یا آلودگی‌های محیطی، عوارضی برای سلامتی ایجاد کند. شدت این عوارض به عواملی مانند کیفیت آب، میزان آب خورده شده، و وضعیت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بلعیدن آب آلوده در استخرها می‌تواند به بیماری‌های مختلفی منجر شود. در ادامه، عوارض خوردن آب استخر به‌طور مفصل بررسی می‌شوند:

1. بیماری‌های عفونی گوارشی

یکی از شایع‌ترین عوارض خوردن آب استخر، ابتلا به بیماری‌های عفونی گوارشی است. این بیماری‌ها معمولاً با علائمی مانند اسهال، استفراغ، دل‌درد، و تب ظاهر می‌شوند. عوامل اصلی ایجاد این بیماری‌ها عبارتند از:

• میکروب‌های بیماری‌زا: میکروب‌هایی مانند کریپتوسپوریدیوم، شیگلا، اشریشیا کلی (E. coli)، و نوروویروس می‌توانند در آب استخرهای غیربهداشتی وجود داشته باشند. بر اساس مطالعه‌ای از CDC (2023)، کریپتوسپوریدیوم یکی از شایع‌ترین عوامل بیماری‌های مرتبط با آب استخر است که باعث اسهال طولانی‌مدت می‌شود. این میکروب‌ها در برابر کلر مقاومت بالایی دارند و می‌توانند تا چندین روز در آب باقی بمانند (منبع: CDC, Recreational Water Illnesses).

• آلودگی توسط شناگران: اگر شناگری مبتلا به بیماری عفونی مانند اسهال باشد، می‌تواند آب را آلوده کند. این آلودگی به‌سرعت به سایر شناگران منتقل می‌شود، به‌ویژه در استخرهای شلوغ.

• مواد شیمیایی: کلر، که به‌طور گسترده برای ضدعفونی آب استفاده می‌شود، در صورت بلعیدن می‌تواند باعث تحریک دستگاه گوارش شود. مطالعه‌ای در مجله Environmental Health Perspectives (2019) نشان داد که خوردن مقادیر زیاد آب کلردار می‌تواند به التهاب معده و روده منجر شود (منبع: Environmental Health Perspectives).

2. هپاتیت A

هپاتیت A یک بیماری ویروسی است که از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می‌شود. این ویروس کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائمی مانند تهوع، خستگی، زردی پوست، و درد در ناحیه شکم ایجاد می‌کند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، هپاتیت A در محیط‌های آبی با استانداردهای بهداشتی پایین شایع‌تر است. اگرچه این بیماری در استخرهای مدرن با سیستم‌های ضدعفونی پیشرفته نادر است، اما در صورت عدم رعایت بهداشت، خطر ابتلا وجود دارد (منبع: WHO, Hepatitis A).

3. بیماری لژیونر

بیماری لژیونر، ناشی از باکتری لژیونلا، می‌تواند از طریق استنشاق بخار آب آلوده یا بلعیدن آن منتقل شود. این بیماری با علائمی مانند تب بالا، سرفه، درد عضلانی، و گاهی سینه‌پهلو (پنومونی) ظاهر می‌شود. طبق مطالعه‌ای از Journal of Infectious Diseases (2021)، لژیونلا می‌تواند در سیستم‌های آبی گرم و راکد رشد کند، به‌ویژه اگر تهویه و ضدعفونی مناسب وجود نداشته باشد (منبع: Journal of Infectious Diseases). این بیماری ممکن است با سرماخوردگی اشتباه گرفته شود، اما نیاز به درمان پزشکی فوری دارد.

4. مشکلات تنفسی و آلرژی

کلر موجود در آب استخر می‌تواند در افراد حساس، به‌ویژه کسانی که سابقه آسم یا آلرژی دارند، باعث تحریک مجاری تنفسی شود. علائم شامل سرفه، تنگی نفس، و احساس سوزش در گلو است. مطالعه‌ای در American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine (2020) نشان داد که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض بخار کلر می‌تواند علائم آسم را در شناگران تشدید کند (منبع: AJRCCM). این مشکل در شناگران مبتدی که تکنیک تنفس صحیح را هنوز یاد نگرفته‌اند، شایع‌تر است.

5. تحریک پوست و چشم

بلعیدن آب حاوی کلر یا قرار گرفتن در معرض بخار آن می‌تواند باعث تحریک پوست و چشم شود. علائم شامل قرمزی چشم، خارش پوست، و گاهی بثورات پوستی است. بر اساس مطالعه‌ای در Journal of Dermatology (2022)، کلر می‌تواند لایه محافظ پوست را تضعیف کرده و در افراد با پوست حساس باعث التهاب شود.

ویژگی‌های یک استخر تمیز و بهداشتی چیست؟

۹ راهکار عملی برای پیشگیری و مدیریت عوارض خوردن آب استخر

برای کاهش خطر عوارض خوردن آب استخر و مدیریت صحیح آن، رعایت نکات زیر بر اساس شواهد علمی توصیه می‌شود:

1. دوش گرفتن قبل از شنا

دوش گرفتن قبل از ورود به استخر، آلودگی‌ها، میکروب‌ها، و مواد آرایشی را از سطح پوست و مو پاک می‌کند. این کار کیفیت آب را بهبود می‌بخشد و خطر انتقال بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. CDC توصیه می‌کند که دوش گرفتن حداقل یک دقیقه‌ای قبل از شنا، آلودگی آب را تا 50٪ کاهش می‌دهد (منبع: CDC).

2. تنفس صحیح هنگام شنا

یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های شنا، تنفس صحیح است. از بینی برای تنفس استفاده کنید و از باز کردن دهان زیر آب خودداری کنید. این کار خطر بلعیدن آب را به حداقل می‌رساند. مربیان شنا توصیه می‌کنند که شناگران مبتدی روی تکنیک‌های تنفس تمرکز کنند تا از خستگی و تنفس نادرست جلوگیری شود.

3. اجتناب از دماغ‌گیر

استفاده از دماغ‌گیر می‌تواند تنفس از دهان را افزایش دهد و خطر خوردن آب را بالا ببرد. مطالعه‌ای در Sports Medicine (2021) نشان داد که شناگرانی که از دماغ‌گیر استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خوردن آب هستند.

4. استراحت منظم

شناگران مبتدی باید در فواصل زمانی مشخص (هر 15 تا 20 دقیقه) استراحت کنند تا از خستگی جلوگیری شود. خستگی می‌تواند منجر به تنفس نادرست و بلعیدن آب شود. استراحت منظم همچنین به بهبود تمرکز و تکنیک شنا کمک می‌کند.

5. اجتناب از شنا در زمان بیماری

اگر دچار بیماری‌های عفونی مانند اسهال، سرماخوردگی، یا تب هستید، از شنا خودداری کنید. طبق گزارش WHO، شناگران بیمار می‌توانند آب را آلوده کرده و خطر انتقال بیماری به دیگران را افزایش دهند (منبع: WHO).

6. نوشیدن آب تمیز پس از شنا

در صورت بلعیدن آب استخر، مصرف مقدار زیادی آب تمیز به دفع مواد شیمیایی و میکروب‌ها از بدن کمک می‌کند. این اقدام ساده می‌تواند از تحریک دستگاه گوارش جلوگیری کند.

7. شربت عسل و لیمو

برای پیشگیری از اسهال یا تسکین گلو درد ناشی از بلعیدن آب، شربت عسل و لیمو مصرف کنید. عسل خاصیت ضدمیکروبی دارد و لیمو به تسکین التهاب گلو کمک می‌کند. مطالعه‌ای در Journal of Alternative and Complementary Medicine (2020) نشان داد که عسل می‌تواند در کاهش علائم عفونت‌های گوارشی مؤثر باشد.

8. قرار گرفتن در هوای تازه

اگر علائم تنفسی مانند سرفه یا تنگی نفس پس از شنا ظاهر شد، در محیطی با هوای تازه استراحت کنید. این کار به کاهش تحریک ناشی از بخار کلر کمک می‌کند. CDC توصیه می‌کند که افراد با علائم تنفسی پس از شنا، از محیط‌های بسته دوری کنند (منبع: CDC).

9. مراجعه به پزشک در صورت لزوم

در صورت بروز علائم شدید مانند تب، استفراغ مداوم، یا سرفه شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تأخیر در درمان می‌تواند عوارض جدی مانند کم‌آبی یا عفونت‌های سیستمیک را به دنبال داشته باشد.

چگونه یک استخر مناسب برای شنا انتخاب کنیم؟

نکات تکمیلی برای شناگران

• انتخاب استخرهای استاندارد: استخرهایی با سیستم‌های ضدعفونی پیشرفته (مانند UV یا مواد حاوی نقره) و تهویه مناسب انتخاب کنید. این استخرها خطر بیماری‌ها را به حداقل می‌رسانند.

• آموزش شنا: یادگیری تکنیک‌های صحیح شنا، به‌ویژه تنفس، از بلعیدن آب جلوگیری می‌کند. کلاس‌های آموزشی با مربیان حرفه‌ای می‌توانند به بهبود مهارت‌های شنا کمک کنند.

• رعایت بهداشت عمومی: از شنا در دوران بیماری‌های واگیردار، زخم‌های باز، یا دوره‌های قاعدگی بدون محافظت مناسب خودداری کنید.

نتیجه‌گیری

شنا یک فعالیت مفرح و مفید برای سلامت جسم و روان است، اما خوردن آب استخر می‌تواند خطراتی مانند بیماری‌های گوارشی، هپاتیت A، بیماری لژیونر، و مشکلات تنفسی به همراه داشته باشد. با رعایت 10 راهکار عملی ارائه‌شده در این مقاله، از جمله دوش گرفتن قبل از شنا، تنفس صحیح، و انتخاب استخرهای استاندارد، می‌توانید عوارض خوردن آب استخر را به حداقل برسانید. آگاهی از عوارض و اقدامات پیشگیرانه به شما کمک می‌کند تا از تجربه شنا به‌صورت ایمن و سالم لذت ببرید.

استخر هتل پارس مشهد (حس خوب زندگی) با رعایت استانداردهای بهداشتی استخر، عوارض خوردن آب استخر را کاهش داده است.